Ptaki i ptaszyska to film niezwykły, będący metaforycznie ujętą powiastką filozoficzną o współczesnym świecie, wypełnionym alegorycznymi postaciami, których źródeł należy szukać w bajkach Lafontenowskich. To swego rodzaju traktat filozoficzny, w którym Pasolini próbuje szukać punktów stycznych między chrześcijaństwem a marksizmem i próbuje zobrazować współistnienie obu ideologii, jednej ucieleśnionej przez św. Franciszka z Asyżu, drugiej reprezentowanej przez Kruka.

Ojciec i syn - Toto i Ninetto - włóczą się bez końca, aż któregoś dnia, mówiący ludzkim głosem kruk, opowie im historię, która wydarzyła się w XII wieku: bracia zakonni Ciccillo i Ninetto głosili Dobrą Nowinę ptakom. Nie potrafili jednak znaleźć posłuchu u stale wojujących ze sobą jastrzębi i wróbli. Święty Franciszek zachęcał ich jednak, by stale zaczynali od początku. Po skończonym opowiadaniu kruk został ...